Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć osoba nieprowadząca działalności gospodarczej, która stała się niewypłacalna.
Stan niewypłacalności powstaje, gdy dłużnik utracił zdolność do terminowego regulowania swoich zobowiązań. Zgodnie z przepisami ustawy prawo upadłościowe, utrata zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych następuje, gdy opóźnienie przekracza trzy miesiące. Należy również podkreślić, że niewypłacalność nie jest stanem przejściowym, a powinna rodzić domniemanie, że dłużnik nie odzyska płynności finansowej w dającym się przewidzieć terminie.
W dość dużym uproszczeniu, konsekwencją postępowania upadłościowego powinno być zaspokojenie wierzycieli w możliwie najwyższym stopniu oraz umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym. Następuje to poprzez likwidację masy upadłości (majątku dłużnika, jeśli taki posiada) oraz sporządzenie planu spłaty wierzycieli. W przypadkach wskazanych w ustawie, możliwe jest również umorzenie zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowe umorzenie zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.
Jakie konsekwencje niesie za sobą złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przez dłużnika, który jest właścicielem nieruchomości? Otóż osoba będąca właścicielem nieruchomości może ogłosić upadłość konsumencką. Powinna jednak mieć na uwadze, że nieruchomość będąca jej miejscem zamieszkania będzie wchodziła w skład masy upadłości i podlegała likwidacji. Syndyk masy upadłości posiada swobodę w wyborze sposobu likwidacji majątku, który może przybrać formę przetargu, aukcji lub sprzedaży z wolnej ręki.
Należy przy tym podkreślić, że w przypadku likwidacji masy upadłości, w skład której wchodzi mieszkanie lub dom upadłego, a konieczne jest zaspokojenie jego potrzeb mieszkaniowych, z sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.
W związku z powyższym upadły może otrzymać kwotę, która pozwoli mu zaspokoić potrzeby mieszkaniowe co najmniej przez okres dwunastu miesięcy. Kwota wydzielona upadłemu nie podlega planowi podziału i jest wypłacana w gotówce lub na rachunek bankowy upadłego. Wskazana instytucja jest realnym wsparciem dłużnika w trakcie procesu oddłużania. Należy zwrócić uwagę, że ma ona zastosowanie jedynie w postępowaniu upadłościowym, w przypadku egzekucji z nieruchomości prowadzonej przez komornika, dłużnikowi nie przysługuje kwota z sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości celem zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych np. najmu lokalu.
Przed podjęciem decyzji o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej warto zasięgnąć porady doświadczonego prawnika, który poinformuje o konsekwencjach ogłoszenia upadłości i pomoże przejść przez proces oddłużenia.
W kolejnym wpisie przedstawię jak może wyglądać plan spłaty wierzycieli oraz od czego zależy wysokość umorzenia zobowiązań upadłego.
Uwaga – wpis nie stanowi porady prawnej, każdą sprawę należy rozpatrzeć indywidualnie.
Źródła:
Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 794 z późn. zm.).
P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023.